On the occasion of the 175th anniversary of Belgium and its 25th anniversary of federalism, the editorial board of the BTNG/RBHC asked some reputed foreign historians to situate the history of Belgium in a wider historiographical context. The introduction to this special issue offers the opportunity to express some general comments and concerns about Belgian modern and contemporary historical writing.

Historici en sociologen hanteren vaak andere perspectieven voor de studie van nieuwe sociale bewegingen. Terwijl sociologen eerder de neiging hebben het unieke en innoverende karakter van deze bewegingen te benadrukken, hechten historici meer belang aan recurrente patronen. In deze inleidende bijdrage wordt aangegeven hoe beide perspectieven elkaar kunnen verrijken.

Op het einde van de negentiende eeuw oordeelden nogal wat politici dat er vaak wat misliep met de afdwingbaarheid van de bestaande sociale wetgeving. In de liberale politieke cultuur die hoog op liep met de individuele vrijheid werd wettelijke dwang immers zoveel mogelijk vermeden. Op het einde van de eeuw groeide de populariteit van het concept van sociale rechtvaardigheid. Dat had als charmante eigenschap dat het enerzijds meer aandacht voor afdwingbare sociale politiek kon verantwoorden, maar anderzijds een alternatief bood voor bruuske of revolutionaire veranderingen.